- Δεν είσαι ο μόνος/μόνη που φοβάται τις γιορτινές μέρες. Οι γιορτές μετά την απώλεια του αγαπημένου σας προσώπου είναι πάντα δύσκολες. Ο φόβος των γιορτών είναι αρκετά συχνός μεταξύ των ανθρώπων.
- Έχεις περάσει και άλλες δύσκολες μέρες.
- Θα περάσεις και αυτές τις δύσκολες μέρες
- Μπορεί να είναι δύσκολο. Αυτό είναι οκ.
- Μπορεί να είναι λιγότερο δύσκολο απ’ ότι νομίζεις. Και αυτό είναι οκ.
- Αν και οι γιορτές μπορεί να είναι πάντα δύσκολες μετά από μια απώλεια, μπορεί την ίδια στιγμή να είναι γεμάτες με στιγμές θαλπωρής.
- Θυμήσου, το πένθος μπορεί να σε κάνει να βλέπεις μόνο ότι έχει χαθεί. Μπορεί να χρειαστεί να προσπαθήσεις δεκαπλάσιες φορές για να δεις τι έχεις ακόμη στη ζωή σου. Αξίζει την επιπλέον δουλειά για να εξορύξεις το καλό, ανεξάρτητα από το πόσα βαθιά έχει κρυφτεί.
- Οι γιορτές είναι το περιβάλλον επώασης των επώδυνων συγκρίσεων. Αυτό κάνει τον φόβο για τις γιορτές χειρότερο. Όσο δύσκολο και να είναι, αντιστάσου στον πειρασμό να συγκρίνεις αυτές τις γιορτές με τις περασμένες χρονιές ή με τις γιορτές των ανθρώπων γύρω σου. Θα κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς αυτές τις μέρες, με ό,τι έχεις.
- Δεν υπάρχει ΄σωστός’ και ΄λάθος’ τρόπος να περάσεις τις γιορτές. Μαζί με άλλους ή μόνος/μόνη, προσπάθησε να αποδεσμευτείς από τις ‘απαιτήσεις’ των ημερών και επεδίωξε να κάνεις ότι σε κάνει να νιώθεις καλύτερα.
- Σου επιτρέπεται να αλλάξεις τα πλάνα που υποσχέθηκες, να αποσυρθείς, να φύγεις νωρίτερα από μια συνάντηση και να δώσεις προτεραιότητα στο να φροντίζεις τον εαυτό σου.
- Κανείς δεν μπορεί να ξέρει το πως πραγματικά νοιώθει ο καθένας κρίνοντας από τις αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα. Περισσότεροι άνθρωποι απ’ ότι πιστεύεις περνάν δύσκολα στις γιορτές.
- Αν τα κοινωνικά δίκτυα σε κάνουν να νοιώθεις πιο θλιμμένος/θλιμμένη, κάνε ένα διάλειμμα.
- Δεν είσαι το ίδιο άτομο που ήσουν στο παρελθόν και αυτό είναι δύσκολο, αλλά είναι οκ.
- Δυστυχώς, δεν μπορούν όλοι στην ζωή σου να καταλάβουν διαισθητικά ότι δεν είσαι πλέον το ίδιο άτομο που ήσουν στο παρελθόν. Αυτό θα είναι δύσκολο στην αρχή, αλλά και αυτό θα είναι οκ.
- Υπάρχει πάντα μια έξοδος διαφυγής ή ένας τρόπος για να κάνεις ένα διάλειμμα, ακόμη και αν πιστεύεις ότι δεν υπάρχει, ακόμη και αν φιλοξενείς φίλους στο χώρο σου :
- Πήγαινε έναν περίπατο.
- Απομονώσου όσο χρειάζεται σε έναν δωμάτιο.
- Πήγαινε μια βόλτα με το αυτοκίνητο.
- Μπορείς πάντα να αποφύγεις τις παραδόσεις των γιορτών και να επιστρέψεις σε αυτές του χρόνου.
- Δεν έχεις ευθύνη για τις γιορτινές επιθυμίες κάποιου άλλου, ιδιαίτερα αν αυτές έχουν κόστος για την δική σου ψυχική υγεία. Μπορεί να απογοητεύσεις ανθρώπους γύρω σου, αλλά στο τέλος θα διαχειριστούν την απογοήτευσή τους.
- Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να σε απογοητεύσουν, αλλά επίσης θα διαχειριστείς την απογοήτευσή σου (ας είμαστε ειλικρινείς, έχεις διαχειριστεί δυσκολότερες καταστάσεις).
- Τα παιδιά μπορούν να περάσουν ακόμη μαγικές γιορτές, ακόμη και αν δεν είναι τέλειες.
- Μπορεί να είσαι μόνος/μόνη, αλλά να μην νιώθεις μοναχικά.
- Και μπορεί επίσης να περιτριγυρίζεσαι από ανθρώπους αλλά να νιώθεις ιδιαίτερα μοναχικά.
- Μείνε κοντά στους φίλους σου, και προσπάθησε να κρατήσεις επαφή την περίοδο των γιορτών με αυτούς που έχουν την μεγαλύτερη αξία για σένα στη ζωή του. Ακόμη και αν πρόκειται για ένα γρήγορο γραπτό μήνυμα.
- Ένας μεγάλος αριθμός κινηματογράφων είναι ανοικτοί κατά την διάρκεια των γιορτών με πολύ ενδιαφέρουσες προβολές, σε περίπτωση που δεν θες να ακολουθήσεις τις γιορτινές παραδόσεις αλλά θες να βγεις έξω.
- Αν δεν θέλεις να περάσεις τις γιορτές μόνος/μόνη, μην θεωρήσεις ότι είσαι ο μόνος/μόνη χωρίς κάποια πλάνα για τις γιορτές. Αναζήτησε στον κύκλο σου και μπορεί να βρεις κάποιον για να περάσετε παρέα την ημέρα των Χριστουγέννων.
- Αν αποφασίσεις να περάσεις τις γιορτές μόνος/μόνη, μπορείς να σχεδιάσεις τις μέρες ώστε να είναι όπως ακριβώς σε ευχαριστούν.
- Μια μέρα γεμάτη βιβλία, ταινίες και λιχουδιές είναι ένας αξιοπρεπέστατος τρόπος να περάσεις μια γιορτινή μέρα.
- Βγες έξω για 5 λεπτά, για 5 ώρες, οτιδήποτε.
- Οι χριστουγεννιάτικες διακοσμήσεις δεν είναι ‘όλα ή τίποτα’. Μπορείς να στολίσεις με 1-2 στολίδια από τα πολλά που μπορεί να υπάρχουν στην αποθήκη σου.
- Αν θα ήθελες να αισθάνεσαι κοντά τον άνθρωπό σου που έχασες αυτές τις μέρες, υπάρχουν πολλοί τρόποι:
- Κάνε μια δωρεά εις μνήμην.
- Προσέφερε εθελοντική εργασία σε έναν οργανισμό που είχε σημασία για τον άνθρωπό σου.
- Πάρε στον εαυτό σου ένα δώρο που πιστεύεις ότι το αγαπημένο σου πρόσωπο θα αγόραζε για εσένα.
- Οι γιορτές δεν θα είναι ποτέ ίδιες ξανά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να έχουν χαρά και νόημα.
- Σου επιτρέπεται να περάσεις καλά στις γιορτές.
- Είναι φυσιολογικό να αισθάνεσαι λίγες ενοχές αν περάσεις καλά στις γιορτές χωρίς το αγαπημένο σου πρόσωπο.
- Θυμήσου ότι η ικανότητά σου να νοιώθεις ευγνωμοσύνη και να κάνεις χώρο για ευτυχία στη ζωή σου, σε έναν κόσμο χωρίς το αγαπημένο σου πρόσωπο δεν είναι προδοσία. Η πίστη σε αυτό θα κάνει τις φετινές γιορτές πιο όμορφες.
- Ο πόνος σου δεν είναι η σύνδεσή σου με το αγαπημένο σου πρόσωπο. Η σύνδεσή σου με το αγαπημένο σου πρόσωπο ζει στις μνήμες σου, στην αγάπη σου για εκείνη/εκείνον, και στους τρόπους με τους οποίους συνεχίζει να ζει μέσα από εσένα.
Αντώνιος Ι. Χρήστου, Ph.D., SFHEA, AFBPsS
Επίκουρος Καθηγητής Νευρογνωστικής Ανάπτυξης του Παιδιού
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Βόλος
