Οι συνέπειες των θεραπειών ενός ατόμου που πάσχει από καρκίνο είναι ευρέως γνωστές και διαδεδομένες. Μία απ΄ τις σημαντικές αλλά αρκετά αμφιλεγόμενες καταστάσεις είναι και η σεξουαλικότητα του ατόμου καθώς δεν υπάρχει πληθώρα βιβλιογραφικών αναφορών γι’ αυτό το ζήτημα.
Συνήθως, η έλλειψη επιθυμίας και ικανότητας για συνέχιση της σεξουαλικής ζωής προκύπτει εξαιτίας των αλλαγών των ίδιων των σωματικών οργάνων κατά τη διάρκεια και έπειτα των θεραπειών. Συγκεκριμένα, σε περιπτώσεις ανδρών όπου υπάρχει καρκίνος του προστάτη, των όρχεων ή του πέους, δημιουργείται σημαντικό πρόβλημα στύσης και ερεθισμού ή μπορεί να υπάρχει αδύναμος οργασμός. Επίσης, λιγότερο συχνά πρόβλημα είναι η αδυναμία εκσπερμάτισης ή η παλίνδρομη εκσπερμάτιση.
Στην περίπτωση των γυναικών, και ειδικά μετά από θεραπείες, συναντάται δυσκολία, ή αδυναμία να έρθουν σε σεξουαλική επαφή. Συχνά, αυτό που αναφέρεται είναι ο πόνος ή το μούδιασμα της ευαίσθητης περιοχής, συμπτώματα τα οποία αυτόματα επηρεάζουν τόσο την επιθυμία όσο και τη σεξουαλική απόδοση.
Μάλιστα, μερικές γυναίκες μετά από θεραπείες καρκίνου, αρχίζουν να αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα γονιμότητας, γεγονός το οποίο επηρεάζει αυτόματα τη διαδικασία απόκτησης παιδιού.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, η επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό ή με τον ειδικό γυναικολόγο/ανδρολόγο είναι απαραίτητη και βοηθητική. Όσο προχωρούν τα χρόνια, εμφανίζονται νέοι τρόποι αντιμετώπισης των αρνητικών συνέπειων στη σεξουαλικότητα μετά από θεραπείες καρκίνου, οι οποίοι υπόσχονται να επαναφέρουν την ευχαρίστηση της επαφής στο ζευγάρι.
Δυστυχώς, σε πολλές περιπτώσεις, είναι αρκετά αμήχανη η ανακοίνωση των σεξουαλικών προβλημάτων στο γιατρό του ασθενούς, γεγονός το οποίο αποτελεί εμπόδιο στην εύρεση κατάλληλης λύσης. Όλοι οι γιατροί, ωστόσο, γνωρίζουν και κατανοούν τα προβλήματα γύρω από τη σεξουαλικότητα μετά από θεραπείες καρκίνου και, σίγουρα, θα έχουν να προτείνουν αντίστοιχα θεραπευτικά βήματα σε κάθε κλινική περίπτωση.
Μερικά συχνά και βασικά προβλήματα σεξουαλικής φύσεως και οι αντίστοιχες λύσεις τους είναι τα εξής:
Πρόβλημα στύσης
Ξηρότητα κόλπου
Μυϊκή αδυναμία
Ανησυχία για την απόκτηση παιδιού
Μειωμένη διάθεση και αίσθημα ανικανότητας
Για όλα τα παραπάνω, ταυτόχρονα με την ιατρική συμβουλή και παρακολούθηση, η ψυχοθεραπεία ή η θεραπεία ζεύγους μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση και αντιμετώπιση των σεξουαλικών προβλημάτων. Συγκεκριμένα, το ζευγάρι προσπαθεί να εντοπίσει τη βασική αιτία αποχής ή αδυναμίας σεξουαλικής λειτουργίας και, μέσα από τον ενεργητικό διάλογο, να εκφράσει τις επιθυμίες, τους στόχους και τις προσδοκώμενες αλλαγές. Ο σύμβουλος ή ψυχολόγος προσπαθεί να καθοδηγήσει το ζευγάρι ή το άτομο στη σωστή εύρεση λύσης και ταυτόχρονα να εντοπίσει τα (ασυνείδητα) λάθη του κάθε μέρους της σχέσης. Μέσα από τεχνικές και στόχους, θέτουν ως βασικό κομμάτι την εγκαθίδρυση της σωστής επικοινωνίας των αναγκών και των συναισθημάτων. Σε περίπτωση σοβαρών σεξουαλικών προβλημάτων, ένας ειδικός σεξολόγος μπορεί να καθοδηγήσει κατάλληλα το ζευγάρι στην επαναφορά της διάθεσης και ενεργητικότητας για σεξουαλική επαφή.
Η επικοινωνία με το γιατρό και τους θεραπευτές δεν είναι τόσο σημαντική όσο είναι η επικοινωνία του ασθενούς με τον/την ερωτικό του σύντροφό. Πολλές φορές, το μοίρασμα των σκέψεων και των προβληματισμών και η έκφραση των συναισθημάτων φαντάζουν «βουνό», ακόμα και στα ζευγάρια με συμβίωση πολλών χρόνων.
Είναι σημαντικό να επιτρέψετε στο/στην σύντροφό σας να γνωρίζει τις ανησυχίες σας γύρω από το σεξουαλικό θέμα γιατί, με αυτό τον τρόπο, τον βγάζετε από τη διαδικασία να μαντεύει λανθασμένα. Σίγουρα έχει παρατηρήσει την έλλειψη διάθεσης και την αποχή και πιθανόν να εξάγει δικά του/της, λανθασμένα συμπεράσματα. Γι΄αυτό το λόγο, είναι άκρως σημαντικό να γνωρίζει τι είναι αυτό που συμβαίνει και πως μπορεί να βοηθήσει σε αυτό. Μπορείτε να έχετε μία υγιή σεξουαλική ζωή, ανεξάρτητα από τις θεραπείες καρκίνου. Είναι σπουδαίο:
-Να εστιάσετε στο διάλογο και στην ανοιχτή επικοινωνία για όλα σας απασχολούν ώστε να υπάρχει ειλικρίνεια και εμπιστοσύνη
-Να περνάτε ποιοτικό χρόνο μαζί, μακριά από κινητά και τηλεόραση. Αν έχετε παιδιά, μπορείτε να βρείτε ένα άτομο να τα προσέχει για μία φορά την εβδομάδα και να αφιερώνετε αυτή τη μέρα στην επανασύνδεσή σας.
-Δε χρειάζονται βιασύνες, αλλά αργά και σταθερά βήματα τόσο για την επανάκτηση της σεξουαλικής ζωής όσο και της καλής διάθεσης.
-Βρείτε έναν νέο τρόπο σύνδεσης. Η θεραπεία του καρκίνου ή κάποιο χειρουργείο μπορεί να αλλάξει το σώμα του ασθενούς. Περιοχές που κάποτε το άγγιγμα ηρεμούσε το άτομο, ξαφνικά το μουδιάζουν ή το πονούν. Ανακαλύψτε ένα νέο τρόπο επαφής και αγγίγματος μεταξύ σας και εστιάστε στο συναίσθημα.
Τίποτα δεν είναι αδύνατο, αρκεί να υπάρχει θέληση και διάθεση. Είναι αλήθεια ότι κατά πάσα πιθανότητα θα αλλάξει η σεξουαλική ζωή μετά τις θεραπείες του καρκίνου αλλά αυτό δε σημαίνει ότι χάνεται παντελώς η φροντίδα και το αίσθημα σύνδεσης. Να θυμάστε ότι πρέπει:
-Να νιώθετε περηφάνεια για το σώμα σας – θα σας οδηγήσει σε επιτυχημένες θεραπείες
-Να βάλετε τη φαντασία σας σχετικά με όσα μπορούν να σας κάνουν να νιώθετε ελκυστικοί και με αυτοπεποίθηση
-Να εστιάσετε στο θετικό ελέγχοντας τη σκέψη και τη διάθεση σας
-Να είστε επιδεκτικοί στην αλλαγή και ίσως τότε να ανακαλύψετε νέους τρόπους να απολαμβάνετε τις σεξουαλικές σχέσεις
Ο καρκίνος δεν είναι δικαιολογία, αλλά αφορμή για να αλλάξετε τον τρόπο ζωής και λειτουργίας σε κάθε τομέα της ζωής σας. Διατηρήστε την επικοινωνία με τους ανθρώπους που σας αγαπούν και με τον γιατρό σας και απομακρυνθείτε από κάθε είδους ταμπού και ανασφάλεια, έτσι ώστε να αποκομίσετε τα οφέλη της υγιούς σεξουαλικής λειτουργίας, όπως είναι η θετική διάθεση, η ορμονική ισορροπία και η ψυχική ηρεμία.
Έλενα Τσουτσίδου
Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
Εθνικής Αντιστάσεως 16, Πτολεμαΐδα (2ος όροφος)
τηλ. επικοινωνίας: 24630 24300, 6983312336
email: info@eltherapy.gr
Facebook: Eltherapy.gr, Instagram: eltherapy.gr
website: www.eltherapy.gr
