Η μειωμένη λειτουργία των σιελογόνων αδένων, που διαπιστώνεται συχνά στα ηλικιωμένα άτομα.
Η δημιουργία σιελόλιθων. Οι σιελόλιθοι μπορούν να σχηματισθούν είτε μέσα στο παρέγχυμα του σιελογόνου αδένα, είτε στην πορεία του εκφορητικού πόρου και δημιουργούνται από τη συσσώρευση αλάτων φωσφορικού ασβεστίου. Όταν ο σιελόλιθος βρίσκεται στο παρέγχυμα μπορεί να μην γίνει αντιληπτός από τον ασθενή, όμως η παρουσία του μπορεί να οδηγήσει στην δημιουργία αποστήματος. Η δημιουργία σιελόλιθων στον εκφορητικό πόρο του αδένα δίνει εντονότερα συμπτώματα, όπως πόνο κυρίως κατά τη μάσηση της τροφής, λόγω της διόγκωσης της ανατομικής περιοχής που βρίσκεται πίσω από το σιελόλιθο, από τη συσσώρευση του σάλιου. Σε αρκετές περιπτώσεις ο σιελόλιθος που βρίσκεται στον εκφορητικό πόρο μπορεί να γίνει αντιληπτός με την ψηλάφηση. Η αφαίρεσή του γίνεται με χειρουργική επέμβαση.
Το σύνδρομο Sjogren. Το σύνδρομο αυτό εμφανίζεται κυρίως στις γυναίκες, μετά την ηλικία των 40 ετών και χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση ξηρότητας στα μάτια και στο στόμα. Παρατηρείται συχνά σε άτομα που πάσχουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα, συστηματική σκλήρυνση και ερυθηματώδη λύκο.
Η χορήγηση ακτινοβολίας στην περιοχή του κεφαλιού και του λαιμού, για θεραπευτικούς λόγους (π.χ. καρκίνου στην περιοχή).
Η ύπαρξη διαβήτη τύπου 1 ή 2.
Η νόσος του Πάρκινσον.
Η βλάβη του ανοσοποιητικού συστήματος (π.χ. σε ασθενείς του AIDS).
Η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. Όταν ένα άτομο καταναλώνει για μεγάλο χρονικό διάστημα αλκοολούχα μπορεί να εμφανίσει αμφοτερόπλευρη ή μονόπλευρη διόγκωση της παρωτίδας, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρείται διόγκωση και των υπογναθίων σιελογόνων αδένων.
Η χρόνια χρήση ναρκωτικών ουσιών. Τα άτομα που είναι εθισμένα σε ουσίες όπως αμφεταμίνες, μαριχουάνα, παραισθησιογόνα, ηρωϊνη και άλλα οπιούχα, μεθαδόνη και κάνναβη, εμφανίζουν συχνά ξηροστομία.
Η λήψη διαφόρων φαρμάκων.
Συχνότερα η ξηροστομία παρατηρείται σε ηλικιωμένους ασθενείς, που λαμβάνουν πολλά φάρμακα για τη θεραπεία διαφόρων παθήσεων. Στα φάρμακα που προκαλούν ξηροστομία ανήκουν τα διουρητικά, τα αντιϋπερτασικά, τα αντιισταμινικά, τα αγχολυτικά, τα μυοχαλαρωτικά, τα αντιεμετικά, κ.ά.
Η ύπαρξη κατάθλιψης. Κλινικά ευρήματα σε περιπτώσεις μειωμένης έκκρισης σιέλου ή σε ύπαρξη ξηροστομίας. Τα άτομα, που έχουν μειωμένη έκκριση σάλιου ή πάσχουν από ξηροστομία, νοιώθουν συχνά δυσφορία, λόγω των συνεπακόλουθων προβλημάτων και πολλές φορές η κατάσταση αυτή επιδρά αρνητικά στην ποιότητα της ζωής τους. Στο στόμα των πασχόντων παρατηρούνται συχνά τα εξής: Αυξημένη συχνότητα τερηδόνας. Η αύξηση αυτή οφείλεται στην απώλεια της προστατευτικής δράσης που ασκεί το σάλιο στα δόντια, λόγω της μειωμένης έκκρισής του, η οποία ευνοεί την ανάπτυξη τερηδονογόνων μικροβίων. Εμφάνιση ξηρού, ατροφικού, λοβιώδους ή δυσχρωμικού βλεννογόνου του στόματος. Σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρούνται και σχισμές. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί έντονη δυσφορία και αίσθηση καυσαλγίας κατά τη μάσηση και την κατάποση των τροφών. Εμφάνιση μυκητιάσεων, κυρίως καντιντίασης Αυξημένη συχνότητα νόσων του περιοδοντίου. Ατροφία των θηλών της γλώσσας και εμφάνιση σχισμών στην επιφάνειά της. Απώλεια ή αλλοίωση της γεύσης. Εμφάνιση συγχειλίτιδας στις γωνίες του στόματος. Αυξημένη συχνότητα μόλυνσης των σιελογόνων αδένων.
Νικολέτα Θάνου
Η Νικολέτα Θάνου είναι Οδοντίατρος Υγιειονολόγος με ειδίκευση στην Κοινωνική Προληπτική Οδοντιατρική
