Στην περίπτωση όπου στο Α’ τρίμηνο της κύησης διαγνωστεί καρκίνος του μαστού, μία εκ των επιλογών είναι και η διακοπή της κύησης, μία απόφαση που βαρύνει τη μητέρα και το σύντροφό της. Πριν όμως από τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης η ασθενής θα πρέπει να ενημερωθεί πλήρως από ομάδα επαγγελματιών της υγείας, όπως γυναικολόγο, μαιευτήρα, ογκολόγο, ακτινοθεραπευτή, πλαστικό χειρουργό, ψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό που αποτελούν τη συμβουλευτική-θεραπευτική ομάδα.
Η ενημέρωση της ασθενούς θα πρέπει να περιλαμβάνει τα ενδεχόμενα οφέλη καθώς και τα μειονεκτήματα από τη συνέχιση της κυοφορίας και την αναβολή της έναρξης θεραπείας, τα χρονικά ορόσημα της θεραπείας, τα προβλήματα που μπορεί να ανακύψουν σε ενδεχόμενη μελλοντική κύηση καθώς και τα χρονικά ασφαλή περιθώρια για έναρξη επόμενης προσπάθειας κυοφορίας. Στην περίπτωση που αποφασιστεί η διακοπή της κύησης, η αγωγή ξεκινά αμέσως μετά και οι επιλογές της θεραπευτικής αγωγής είναι ίδιες με αυτές των γυναικών που δεν κυοφορούν.
Στο ενδεχόμενο της συνέχισης της κύησης η υγεία της κυοφορούσας αποτελεί προτεραιότητα όλων των θεραπευτικών αποφάσεων δεδομένου ότι από αυτήν εξαρτάται και η επιβίωση του εμβρύου.
Τρόποι αντιμετώπισης
Η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού στην κύηση. Μέχρι πρότινος η μαστεκτομή θεωρούνταν η ενδεδειγμένη χειρουργική αντιμετώπιση, σήμερα όμως παρέχεται η δυνατότητα χειρουργείου διατήρησης του μαστού λαμβάνοντας υπόψη παραμέτρους όπως η αναλογία στήθους και όγκου και το τελικό αισθητικό αποτέλεσμα. Σε ό,τι αφορά στη μασχαλιαία κοιλότητα, όταν κρίνεται απαραίτητο συμπεριλαμβάνεται στη χειρουργική αντιμετώπιση και ο λεμφαδενικός καθαρισμός. Ο εντοπισμός του λεμφαδένα φρουρού με μονή τεχνική και χρήση σημασμένου Tc 99 ή φωσφορίζουσας ουσίας είναι πλέον αποδεκτή τακτική ακόμη και στο Α’ τρίμηνο. Υπάρχει όμως αντένδειξη για τη χρήση χρωστικής Methylene Blue ή Blue Dye, λόγω πιθανών αλλεργικών αντιδράσεων και μη προβλέψιμης τοξικότητας στο κύημα.
Σε περίπτωση μαστεκτομής σε αυτό το στάδιο της κύησης δεν προτείνεται η ταυτόχρονη αποκατάσταση του μαστού, για να μην παραταθεί ο χρόνος της γενικής αναισθησίας κατά το χειρουργείο, για να μειωθεί ο ενδεχόμενος κίνδυνος του κυήματος από τα φάρμακα που συνοδεύουν την αποκατάσταση και για λόγους συμμετρίας του στήθους, διότι μετά τη λοχεία και το θηλασμό το στήθος θα διαφοροποιηθεί σε μέγεθος.
Η ακτινοθεραπεία, ανεξάρτητα από το χρόνο της κύησης (σε οποιοδήποτε τρίμηνο) αντενδείκνυται και γίνεται αποδεκτή μόνο όταν απειλείται η ζωή της μητέρας, όπως για παράδειγμα λόγω συμπίεσης του νωτιαίου μυελού, ενώ διενεργείται μόνο υπό την προστασία ποδιάς μολύβδου στην κοιλιακή χώρα της κυοφορούσας.
Η χημειοθεραπεία, είτε προεγχειρητικά ή η συστηματική χημειοθεραπεία ως συνέχεια της χειρουργικής επέμβασης, επίσης αντενδείκνυται στο Α’ τρίμηνο της κύησης, διότι το διάστημα αυτό, περίοδος της εμβρυογένεσης και οργανογένεσης είναι υψίστης σημασίας για τη μετέπειτα υγεία του εμβρύου και η χημειοθεραπεία θα το καθιστούσε ιδιαίτερα ευάλωτο στην επίδραση των εξωγενών χημικών ουσιών της.
Συμπληρωματικές θεραπείες, όμως η ορμονοθεραπεία με ταμοξιφαίνη, η χρήση των αναστολέων της αρωματάσης, η χρήση των μονοκλωνικών αντισωμάτων έναντι των υποδοχέων HER2 (trastuzumab), της τυροσινικής κινάσης (Lapatinib), έναντι της νεοαγγειογένεσης (bevacizumab) και όλων των νεότερων σε εφαρμογή ουσιών αναβάλλεται για μετά τον τοκετό και δε συστήνεται κατά τη διάρκεια της κύησης σε οποιοδήποτε στάδιο κι αν βρίσκεται αυτή.
Σε εγκύους ασθενείς με διαγνωσμένο καρκίνο του μαστού 3ου σταδίου, η συμβουλευτική-θεραπευτική ομάδα οφείλει να κατευθύνει την ασθενή να αποφασίσει να διακόψει την κύηση και να ξεκινήσει αμέσως τη θεραπευτική αγωγή με ενδεχόμενο χειρουργείο, ακτινοθεραπεία και συστηματική χημειοθεραπεία. Το ίδιο ισχύει και για ασθενείς με καρκίνο μαστού στην κύηση 4ου σταδίου, όπου η διακοπή της κύησης είναι σχεδόν επιβεβλημένη για να χορηγηθεί άμεσα συστηματική χημειοθεραπευτική αγωγή.
Γεώργιος – Μάριος Χρ. Μακρής, Γυναικολόγος – Ογκολόγος
ΠΗΓΗ
