Καρκίνος του ρινοφάρυγγα… ο σιωπηλός εχθρός

Γράφει ο υποψήφιος διδάκτωρ Σπύρος Ποταμιάνος

Ο ρινοφάρυγγας είναι η ανατομική περιοχή που βρίσκεται πίσω από τη ρινική κοιλότητα, εκεί που στα παιδιά κυρίως εντοπίζονται οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις ( γνωστές στο ευρύ κοινό ως «κρεατάκια»).

Ο καρκίνος του ρινοφάρυγγα είναι μια αρκετά σπάνια νεοπλασία που αντιπροσωπεύει λιγότερο από 1% των ανθρωπίνων νεοπλασιών. Παρά ταύτα παρουσιάζεται αρκετά πιο συχνά στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Μεσογείου και κατά συνέπεια μέσα σε αυτές και στη χώρα μας. Η πλειοψηφία των περιπτώσεων εμφανίζεται στην 6η και 7η δεκαετία της ζωής ενώ υπάρχει και ένα σημαντικό ποσοστό που θα εκδηλωθεί σε νεότερους ασθενείς.

Αιτιολογικά ο καρκίνος του ρινοφάρυγγα φαίνεται να έχει πιο ασθενή συσχέτιση με το κάπνισμα από άλλους  καρκίνους κεφαλής και τραχήλου ενώ σχετίζεται με διατροφικούς παράγοντες όπως η κατανάλωση παστών τροφίμων, με επαγγελματικούς παράγοντες όπως η εισπνοή νιτροζαμινών και με γενετικούς παράγοντες ενώ συγκεκριμένοι ιστολογικοί υπότυποι σχετίζονται άμεσα με τη λοίμωξη από τον ιό του Epstein Bar (EBV). Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί βέβαια πως η λοίμωξη από αυτό τον ιό είναι πάρα πολύ συχνή στον γενικό πληθυσμό έως υποχρεωτική αλλά μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό θα αναπτύξει καρκίνο του ρινοφάρυγγα.

2e8-otek-nosoglotki2e8

Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτής της νεοπλασίας είναι πως για πολύ καιρό παραμένει χωρίς να δίνει συμπτώματα. Στο 80% των περιπτώσεων μάλιστα γίνεται αντιληπτός από τις μεταστάσεις του στους λεμφαδένες του τραχήλου. Επίσης σε ένα ποσοστό έως και 30% γίνεται αντιληπτός λόγω της εμμένουσας εκκριτικής ωτίτιδας (υγρό στο αυτί) που μπορεί να προκαλέσει.

Η εξέταση εκλογής για να εντοπίσει κάποιος ένα νεόπλασμα του ρινοφάρυγγα είναι η ενδοσκόπηση της περιοχής, εξέταση που πραγματοποιείται από ειδικό Ωτορινολαρυγγολόγο με την είσοδο μίας λεπτής κάμερας διαμέσου της ρινός. Δυστυχώς ακόμα κι έτσι ο όγκος μπορεί να «κρύβεται» κάτω από το βλεννογόνο και να μην είναι ορατός στην ενδοσκόπηση οπότε όταν υπάρχει ισχυρή κλινική υποψία θα πρέπει να πραγματοποιείται και ο απαραίτητος απεικονιστικός έλεγχος κατά την κρίση του θεράποντα ιατρού.

Η οριστική διάγνωση θα τεθεί από την ιστοπαθολογική εξέταση ιστού από τον όγκο που θα λάβει ο Ωτορινολαρυγγολόγος, διαδικασία η οποία πραγματοποιείται είτε με τοπική είτε με γενική αναισθησία ανάλογα την εντόπιση του όγκου και την ανατομία της μύτης.

Η αντιμετώπιση του καρκίνου του ρινοφάρυγγα δεν είναι χειρουργική. Πραγματοποιείται συνήθως συνδυασμός χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας ενώ λεμφαδενικός καθαρισμός του τραχήλου πραγματοποιείται μόνο σε περίπτωση παραμονής ή υποτροπής της νόσου μετά τις αρχικές θεραπείες.  Η πρόγνωση της νόσου είναι πολύ καλή στα πρώτα στάδια ενώ η 5ετής επιβίωση περιορίζεται στο 50-70% στα πιο προχωρημένα στάδια, παραμένοντας υψηλότερη από πολλούς άλλους όγκους της περιοχής. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως η ανταπόκριση στη θεραπεία σχετίζεται πολύ πιο ισχυρά με τον ιστολογικό τύπου του καρκίνου και την ύπαρξη απομακρυσμένων μεταστάσεων και λιγότερο με την έκταση της τοποπεριοχικής νόσου.

Συμπερασματικά οπότε και πρακτικά μιλώντας θα πρέπει να συγκρατήσουμε πως οποιαδήποτε τραχηλική διόγκωση που παραμένει χωρίς να βελτιώνεται, περιστατικά με υποτροπιάζουσες ρινορραγίες και ενήλικες με εκκριτική ωτίτιδα που παραμένει για αρκετό διάστημα θα πρέπει να παραπέμπονται για ωτορινολαρυγγολογική εξέταση η οποία θα περιλαμβάνει και την ενδοσκόπηση του ρινοφάρυγγα.

——————————————————————————————————————————————

 ΣΠΥΡΟΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ

 Ολοκλήρωσα τη φοίτηση μου στην Ιατρική σχολή των Αθηνών το 2009. Μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής μου θητείας εργάστηκα ως ειδικευόμενος γενικής χειρουργικής στο Γενικό Νοσοκομείο Μεσολογγίου και ως αγροτικός ιατρός στο νοσοκομείο της Λαμίας. Από το 2012 έως το 2013 εργάστηκα ως ειδικευόμενος Ωτορινολαρυγγολόγος στο Νοσοκομείο Παίδων «Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού» και από το 2013 εώς και τον Ιούλιο του 2017 ολοκλήρωσα την ειδικότητα μου στην  Ά Πανεπιστημιακή Ωτορινολαρυγγολογική κλινική του Ιπποκρατείουνοσοκομείου των Αθηνών ενώ ταυτόχρονα υπήρξα συνεργάτης του Ογκολογικού ιατρείου της κλινικής και μετείχα στο Ογκολογικό συμβούλιο του νοσοκομείου.

Τον Ιούλιο του 2017 και μέχρι σήμερα εκτελώ τα καθήκοντά μου ως Επιμελητής Β στην Ωτορινολαρυγγολογική κλινική του Γενικού νοσοκομείου Αθηνών «Γ. Γεννηματάς».

Από το 2016 είμαι υποψήφιος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα διδακτορικής διατριβής που αφορά τη μοριακή βιολογία του καρκίνου του λάρυγγα ενώ είμαι μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Καρκίνου Κεφαλής και Τραχήλου από την ίδρυση της και μέχρι σήμερα.