Η καφεΐνη είναι μια φυσική ουσία με αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση που διακρίνεται για την πικρή γεύση της. Αποτελεί συστατικό σε πολλά τρόφιμα και ροφήματα όπως είναι ο καφές, το τσάι, η σοκολάτα, το κακάο, τα αναψυκτικά και τα ενεργειακά ποτά. Χαρακτηρίζεται για την εργογόνο δράση της, που σημαίνει ότι αυξάνει τη δυνατότητα παραγωγής έργουστον άνθρωπο και για το λόγο αυτό έχει αποδειχθεί ότι δρα ευεργετικά στην αθλητική απόδοση και συγκεκριμένα σε αγωνίσματα υψηλής έντασης.
Η καφεΐνη έχει επίδραση στο κεντρικό νευρικό σύστημα,μειώνοντας το αίσθημα της κόπωσης και ενισχύοντας την νοητική εγρήγορση (μνήμη, προσοχή). Δρα ευεργετικά στο καρδιαγγειακό σύστημα αυξάνοντας τη ροή του αίματος, με αποτέλεσμα την αύξηση της καρδιακής παροχής και του καρδιακού ρυθμού, ενώ η αυξημένη ροή του αίματος προς τους νεφρούς προκαλεί ήπια διουρητική δράση. Ιδιαίτερης σημασίας είναι η αντικαρκινική δράση της καφεΐνης και για το λόγο αυτό διεξάγονται επιστημονικές μελέτες για την ανακάλυψη θεραπειών που έχουν σα στόχους τα καρκινικά κύτταρα.
Περιεκτικότητα καφεΐνης σε τρόφιμα και ποτά
Προϊόν Ποσότητα καφεΐνης (mg)
Καφές 150ml 60-150
Καφές decaf 150ml 2-5
Καφές espresso 30ml 40-75
Καφές espresso ντεκαφεϊνέ 30ml 0-15
Τσάι 150ml 40-80
Μαύρο τσάι 240ml 14-61
Πράσινο τσάι 240ml 24-40
Ζεστό ρόφημα κακάο 150ml 1-8
Σοκολατούχο γάλα 30ml 1-15
Αναψυκτικό τύπου cola 350ml 23-50
Παγωτό σοκολάτας 50g 2-5
Μαύρη σοκολάτα 40g 30
Σοκολάτα γάλακτος 45g 5-8
Monster 240ml 80
Η σύσταση για την κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν καφεΐνη είναι γύρω στα 400mg την ημέρα. Έρευνες έδειξαν ότι μια μέτρια κατανάλωση καφέ (3-4 φλιτζάνια/ημέρα), δρα προστατευτικά στην ανάπτυξη:
Επιπρόσθετα, βρέθηκε ότι στα άτομα που καταναλώνουν καφέ σε σχέση με αυτά που δεν καταναλώνουν καθόλου,υπάρχει μικρότερος κίνδυνος παρουσίας μη ινσουλινοεξαρτώμενου διαβήτη, κατάθλιψης, θανάτου από οποιαδήποτε αιτία, νευροεκφυλιστικών ασθενειών, εγκεφαλικών επεισοδίων και αυτοκτονικών τάσεων.
Επίσης, είναι σημαντικό ότι η μακροχρόνια χρήση καφεΐνης αυξάνει το μεταβολικό ρυθμό κατά 13% περίπου. Το γεγονός αυτό, επιφέρει μικρές μεταβολές μείωσης του σωματικού βάρους, εξαιτίας της λιπολυτικής της δράσης της καφεΐνης και της αύξησηςτης θερμογένεσης κατά 300-400 kJ, παρέχοντας προστασία απέναντι στην παχυσαρκία. Η μελέτη ΑΤΤΙΚΗ έδειξε ότι ο ΔΜΣ (Δείκτης Μάζας Σώματος) σε σχέση με τη πρόσληψη καφεΐνης έχουν αντίστροφη σχέση, με αποτέλεσμα η πρόσληψη καφεΐνης να δρα ευεργετικά στην υιοθέτηση ενός υγιούς σωματικούβάρους.
Κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης έχει βρεθεί ότι όταν η πρόσληψη δεν ξεπερνά τα 300mg καφεΐνης την ημέρα, δεν επηρεάζεται το βάρος του νεογνού και δεν επηρεάζεται ο κίνδυνος πρόωρου τοκετού. Οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας, σχεδιάζουν να τεκνοποιήσουν ή βρίσκονται ήδη σε περίοδο εγκυμοσύνης οφείλουν να καταναλώνουν με προσοχή τρόφιμα ή ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη μεμια συντηρητική δόση που να φτάνει το μέγιστο 3 φλιτζάνια την μέρα.
Ακόμη, άτομα με υπέρταση μπορούν να καταναλώνουν μέχρι 200mg καφεΐνης (1-2 καφέδες/ημέρα). Βέβαια, προτείνεται η αποφυγή σε άτομα μεγαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, οισοφαγίτιδα, γαστρίτιδα και σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
Η χρήση μόνο μεγάλων δόσεων καφέ συνδέεται με πολλές αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα. Σε κατανάλωση περισσότερων από 500-600mg/ημέραέχουν αναφερθεί συμπτώματα, όπως :
Σε μακροχρόνια υπερβολική δόση έχουν παρατηρηθεί:
Συμπερασματικά, καταλήγουμε ότι η καφεΐνη είναι ένα ασφαλής στο καθημερινό διαιτολόγιο ενός υγιούςατόμου και η κατανάλωσή της με μέτρο προάγει την υγεία και την ευεξία.
Φωτεινή Τολιοπούλου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
