Η στοχευμένη θεραπεία είναι το αποτέλεσμα περίπου 100 χρόνων έρευνας αφιερωμένης στην κατανόηση των διαφορών μεταξύ των καρκινικών και των φυσιολογικών κυττάρων.
Μέχρι σήμερα, η θεραπεία του καρκίνου έχει επικεντρωθεί κυρίως στη πρόκληση θανάτου των ταχέως διαιρούμενων κυττάρων, καθώς το κύριο χαρακτηριστικό των καρκινικών κυττάρων είναι ότι διαιρούνται και πολλαπλασιάζονται με μεγάλη ταχύτητα.
Δυστυχώς, πολλά από τα φυσιολογικά κύτταρα διαιρούνται επίσης ταχέως, με αποτέλεσμα τα φάρμακα αυτά να προκαλούν πολλαπλές παρενέργειες εφόσον δεν έχουν τη δυνατότητα να ξεχωρίσουν το “φυσιολογικό” από το “καρκινικό”.
Η στοχευμένη θεραπεία κατά του καρκίνου, χρησιμοποιείται ήδη τα τελευταία 10 χρόνια έχοντας αλλάξει θεαματικά τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν την επιβίωση των καρκινοπαθών και βασίζεται στην κατανόηση των διαφορών μεταξύ των καρκινικών και των φυσιολογικών κυττάρων.
Τα φάρμακα αυτά στοχεύουν σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του καρκινικού κυττάρου, χαρακτηριστικά που είτε απουσιάζουν από τα φυσιολογικά κύτταρα είτε βρίσκονται σε περιορισμένες ομάδες αυτών.
Είναι κατά κάποιο τρόπο «έξυπνα φάρμακα» γιατί στοχεύουν στα καρκινικά κύτταρα αφήνοντας σχεδόν ανεπηρέαστα τα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού. Έτσι η θεραπεία γίνεται από τη μία περισσότερο στοχευμένη και από την άλλη λιγότερο τοξική.
Οι βιολογικές θεραπείες όμως δεν ενδείκνυνται για όλους τους ασθενείς με καρκίνο αλλά είναι “κομμένες και ραμμένες” για συγκεκριμένους ασθενείς καθώς τα χαρακτηριστικά των καρκινικών κυττάρων διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Παρατηρείται έτσι συχνά το φαινόμενο, δύο ασθενείς με τον ίδιο τύπο καρκίνου να λαμβάνουν τελείως διαφορετικές θεραπείες.
Πως όμως αποφασίζουμε σε ποιον ταιριάζει μια συγκεκριμένη θεραπεία και σε ποιόν όχι;
Όταν ολοκληρωθεί η ιστολογική εξέταση τότε σε πολλές μορφές καρκίνου προχωρούμε σε μοριακή ταυτοποίηση του καρκινικού υλικού. Αυτό σημαίνει ότι βρίσκουμε τα “χαρακτηριστικά μόρια” που λειτουργούν σαν δακτυλικά αποτυπώματα και καθορίζουν την μοναδικότητα του συγκεκριμένου καρκίνου. Με βάσει αυτά επιλέγουμε την κατάλληλη θεραπεία.
Σήμερα, η στοχευμένη θεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε σχεδόν όλους τους τύπους καρκίνου.
Κάθε τύπος “φαρμάκου” στοχευμένης θεραπείας λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο, αλλά όλα τα φάρμακα που ανήκουν σε αυτή τη κατηγορία παρεμποδίζουν την ικανότητα του καρκινικού κυττάρου να αναπτύσσεται, να διαιρείται, να επισκευάζει τις βλάβες του ή να επικοινωνεί με τα άλλα κύτταρα. Σύγχρονοι τύποι στοχευμένης θεραπείας περιλαμβάνουν τη χρήση μικρών μορίων, μονοκλωνικών αντισωμάτων και αντι-αγγειογενετικών φαρμάκων.
