Μεταφέρω εδώ αυτούσιο άρθρο από από την σελίδα της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας όπου αποτυπώνεται η κατάσταση σχετικά με τις συνθήκες περίθαλψης των Ογκολογικών Ασθενών στη χώρα μας:
Η γνωστή και έγκυρος δημοσιογράφος Αλεξία Σβώλου διερεύνησε με τον πρόεδρο της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας τα προβλήματα της ογκολογικής περίθαλψης στη χώρα μας. Εκτενή αποσπάσματα αυτής της συνέντευξης παρουσίασε η δημοσιογράφος σ’ ένα εκτεταμένο και πολύπλευρο αφιέρωμα υγείας στη δωρεά Κυριακάτικη εφημερίδα «Free Sunday», στις 21/2/2015. Αξίζει επαίνου η προσπάθεια της δημοσιογράφου και της εφημερίδας ν’ ασχοληθεί με αυτά τα θέματα. Εξαιτίας της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας θεματολογίας, η ιστοσελίδα μας παρουσιάζει τις ερωτο-απαντήσεις της συνέντευξης (με συντακτικές μικροδιορθώσεις στις απαντήσεις, για να γίνουν περισσότερο κατανοητές).
- Πως διαμορφώνεται το τοπίο για τους έλληνες καρκινοπαθείς, ειδικά στα νοσοκομεία που μαστίζονται από υποστελέχωση προσωπικού. Συναντούν οι ασθενείς μεγάλες λίστες αναμονής για να κάνουν επιβεβλημένες θεραπείες ή διαγνωστικές εξετάσεις;
Η περίθαλψη των ογκολογικών ασθενών επηρεάστηκε πολύ πιο έντονα από την οικονομική κρίση των τελευταίων ετών και την γενικότερη αποδυνάμωση του δημόσιου τομέα υγείας. Όσοι δεν έχουν εμπειρία νομίζουν ότι οι ανάγκες των καρκινοπαθών είναι μόνο όσες σχετίζονται με την ιατρική πράξη, δηλ. με τις διαγνωστικές και θεραπευτικές παρεμβάσεις που είναι απαραίτητες για την αντιμετώπιση της νόσου. Αυτό, όμως, δεν είναι σωστό. Σε μεγάλο βαθμό οι καρκινοπαθείς και οι οικογένειες τους έχουν πρόσθετα έξοδα που προκαλούνται από τις συχνότερες μετακινήσεις τους, τις ανάγκες για αγορά συμπληρωματικού – υποστηρικτικού υλικού, την παραμονή τους εκτός της περιοχής όπου διαμένουν, τις νόμιμες ή μη αμοιβές γιατρών κ.α. Παράλληλα αντιμετωπίζουν στο εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον τους δυσκολίες ή αποκλεισμούς, που επιτείνουν τα υπάρχοντα ιατρικά προβλήματα τους, π.χ. οικονομικής ή/και ψυχολογικής φύσης. Αυτά του είδους τα προβλήματα συχνά μπορούν να καταβάλουν τον ασθενή ή τους οικείους τους περισσότερο από τη σωματική δοκιμασία που υφίστανται, για αυτό πολλές φορές είναι απαραίτητη ( εκ των ουκ άνευ) η κατάλληλη ψυχο-κοινωνική υποστήριξη.
Έτσι στα χρόνια της κρίσης, με μία περίθαλψη που δεν είχε τα προηγούμενα χρόνια αναπτυχθεί όσο έπρεπε για να καλύψει ολιστικά τους ασθενείς, ο Έλληνας καρκινοπαθής έχει βρεθεί πλέον σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση, καθώς ενδεικτικά μπορεί να αναφερθούν: οι λίστες αναμονής για εξετάσεις ή θεραπεία στα δημόσια νοσοκομεία συνεχώς αυξάνονται, η προμήθεια των απαραίτητων φαρμακευτικών σκευασμάτων γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη ( που με την πρόσθετη περικοπή της επιχορήγησης των νοσοκομείων στον προϋπολογισμό του 2015 θα φτάσει οι ασθενείς να μην μπορούν να προμηθευθούν τα απαραίτητα υλικά από τις αρχές του φθινοπώρου), η απόδοση των νοσοκομείων έχει φτάσει στο όριο της αδυναμίας επιτέλεσης του έργου τους ( αφού πέρα από την οικονομική ασφυξία εδώ και χρόνια δεν προσλαμβάνονται νέα στελέχη για να αντικαταστήσουν όσα αποχωρούν) και γενικότερα η προσπάθεια των ασθενών να διατηρήσουν ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής παρά τη σωματική ασθένεια τους απαιτεί ένα τέτοιο οικονομικό και ψυχο-κοινωνικό κόστος που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν.
- Τι γίνεται με την συμμετοχή σε φάρμακα (συνοδευτικά) και εξετάσεις; πόσο έχει αυξηθεί; Τι αποκομίζετε από τους ασθενείς, δυσκολεύονται πολύ να πληρώσουν τη συμμετοχή;
Θα πρέπει να επισημανθούν δύο ιδιαιτερότητες της ογκολογίας. Η πρώτη είναι η εμφάνιση συνεχώς νέων διαγνωστικών μέσων και θεραπειών που προσφέρουν καλύτερα αποτελέσματα και καλύτερη ποιότητα ζωής. Αυτή διαρκής ανανέωση, που είναι χαρακτηριστικό της εποχής μας, είναι απότοκος της εντατικής έρευνας που διεξάγεται παγκοσμίως. Η δεύτερη ιδιαιτερότητα είναι πως αυτές οι καινοτόμες πρακτικές κοστίζουν κατά κανόνα ιδιαίτερα ακριβά. Και ενώ η προσπάθεια μείωσης των δαπανών υγείας είχε αρχικά ένα βάσιμο πυρήνα αιτιολόγησης, η συνέχιση της έχει οδηγήσει στο όριο πέρα από το οποίο μπορεί να προκληθεί μία ανθρωπιστική κρίση μεγάλων διαστάσεων. Είναι λυπηρό, αν όχι απάνθρωπο, να μετακυλύετε το κόστος της περίθαλψης στους ώμους των καρκινοπαθών, οι οποίοι εκτός από τις αντινεοπλασματικές ουσίες, έχουν κατά κανόνα ανάγκη και από πληθώρα άλλων φαρμάκων, λόγω παρενεργειών και συνοσηρότητας.
Όλοι όσοι εργαζόμαστε με καρκινοπαθείς γνωρίζουμε ότι ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός ασθενών αδυνατούν να το επωμισθούν το κόστος θεραπείας, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να συμμορφωθούν στις θεραπευτικές ή διαγνωστικές οδηγίες που απαιτεί η πάθηση τους. Αυτή η μη συμμόρφωση στη φαρμακευτική θεραπεία αποτελεί τη σύγχρονη μαύρη τρύπα της υγειονομικής περίθαλψης και δυστυχώς δεν έχει μελετηθεί επιστημονικά, ώστε να τεκμηριωθεί – έστω κατά προσέγγιση- η διάσταση της
- Με τους ανασφάλιστους καρκινοπαθείς τί γίνεται; Καλύπτονται οι ανάγκες από τα δημόσια νοσοκομεία και τις εθελοντικές δράσεις της κοινωνικής ιατρικής; Είναι όμως σωστό αυτόν τον τομέα να τον καλύπτουν εθελοντές ουσιαστικά, όταν είναι υποχρέωση της Πολιτείας να εξασφαλίζει την υγεία στους πολίτες της;
Πέρα από την οικονομική δυσχέρεια που αποτελεί παράγοντα επιδείνωσης της νόσου, υπάρχουν συμπολίτες μας που μέσα στη δοκιμασία της ασθένειας υποχρεώνονται να υποστούν επιπλέον αναξιοπρεπείς καταστάσεις και συμπεριφορές ασύμβατες με τον πολιτισμό μας. Και αυτοί οι συμπολίτες μας είναι οι ανασφάλιστοι, δηλ. κατά κανόνα οι νοικοκυραίοι που εξαιτίας της κρίσης οδηγήθηκαν στην ανεργία και στην αδυναμία ασφαλιστικής κάλυψης. Λήφθηκαν κάποια μέτρα για την κάλυψη τους, αλλά δεν είναι ούτε επαρκή, ούτε σέβονται τον δοκιμαζόμενο ασθενή.
Τελευταίως εκφράζονται σκέψεις για αξιοποίηση του εθελοντισμού, ώστε να καλυφθούν τα κενά της συρρικνωμένης κρατικής μέριμνας. Και αυτό όχι μέσω της ενίσχυσης από το κράτος των εθελοντικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην στήριξη των ασθενών, αλλά μέσω ενός ιδιότυπου κρατικού εθελοντισμού που σκοπεύει να αντικαταστήσει την πληρωμένη εργασία με απλήρωτη, υποσχόμενη σ’ όσους «μ’ ελεύθερη βούληση» είναι πρόθυμοι για κάτι τέτοιο να «αμειφθούν» με μόρια σε μελλοντική διαδικασία πρόσληψης τους. Αυτό πέρα από το ό,τι δεν είναι εφικτό, δείχνει και άγνοια του χώρου της υγείας. Ο ρόλος των εθελοντικών οργανώσεων στην ογκολογία είναι να ευαισθητοποιούν τον πληθυσμό, να βοηθούν στην πρόληψη, να προάγουν την έγκαιρη διάγνωση, να στηρίζουν ψυχο-κοινωνικά τους ασθενείς και να προωθούν την καλύτερη ποιότητα ζωής και τα δικαιώματα των καρκινοπαθών. Οι εθελοντές δεν μπορούν να προσφέρουν θεραπεία ή διάγνωση.
Ας σεβαστούν οι κυβερνήσεις και οι πολιτικοί την κοινωνία των πολιτών και τις οργανώσεις της και το δικαίωμα και τις δυνατότητες της εργασίας με αμοιβή.
- Τα καινοτόμα φάρμακα που θα έρθουν την προσεχή 2ετία-3ετία στην Ευρώπη, θεωρείτε ότι θα έρθουν στην Ελλάδα σε εύλογο χρονικό διάστημα ή θα υπάρξουν πάλι μεγάλως καθυστερήσεις. Πως θα δημιουργηθεί χώρος και πόροι για την καινοτομία και τα ακριβά φάρμακα, όταν στη χώρα μας η διείσδυση των γενοσήμων στα νοσοκομεία παραμένει χαμηλή (18-20%) σε σύγκριση με τα υψηλά ποσοστά της Ευρώπης (πχ 60%)
Υπάρχει μία κακή πληροφόρηση των συμπολιτών μας για την χρήση των γενοσήμων. Θα πρέπει να γνωρίζουν ότι τα γενόσημα φάρμακα είναι το ίδιο καλά και αποτελεσματικά με όσα πρωτοκυκλοφόρησαν στην αγορά και παρέμειναν χωρίς ανταγωνιστή, στο πλαίσιο να αμοιφθεί η εταιρεία για την ανακάλυψη και τα σχετικά με αυτήν έξοδα. Η καταλληλότητα των γενοσήμων θα πρέπει να ελέγχεται αυστηρά και το ευρωπαϊκό πλαίσιο ελέγχων ( αν ακολουθηθεί πιστά) είναι επαρκές.
Στη χώρα μας σε λίγο θα συναντήσουμε και εμείς το πρόβλημα των εξαιρετικά ακριβών θεραπειών. Πρόβλημα που ανάγκασε κάποιες χώρες να αρνηθούν την κυκλοφορία τους, παρά την αποδεδειγμένη καλύτερη δράση τους. Αυτό είναι ένα θέμα που δεν μπορεί να λυθεί από ένα μικρό κράτος, όπως η Ελλάδα. Η καλύτερη λύση θα ήταν να συνεργαστούμε με άλλα κράτη στο πλαίσιο π.χ. της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά διατηρώντας για τη χώρα μας την ευνοϊκότερη δυνατή επίλυση του προβλήματος.
- Παρουσιάστε μας μια σύνοψη του έργου της Ελληνικής Αντικαρικινικής Εταιρίας δίνοντας έμφαση σε προγράμματα που στοχεύουν σε απομονωμένους κατοίκους ή ανθρώπους που για οικονομικούς λόγους δεν έχουν πρόσβαση στην πρωτοβάθμια περίθαλψη (πχ κινητός μαστογράφος) και σχολιάστε μας κατά πόσο η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρία έχει βρεθεί ποτέ σε ανάλογη δύσκολη συγκυρία, όπως είναι η σημερινή (για τους καρκινοπαθείς).
Η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία είναι αναγνωρισμένο κοινωφελές σωματείο, που στηρίζετε στον εθελοντισμό, ιδρύθηκε το 1958 και από τότε βρίσκεται συνεχώς στην πρώτη γραμμή του αντικαρκινικού αγώνα της χώρας μας. Δημιούργησε νοσοκομεία, διεξάγει τον Πανελλήνιο Αντικαρκινικό Έρανο, δημιούργησε δύο Ξενώνες φιλοξενίας ασθενών σε Αθήνα και Θες/νίκη, ξεκίνησε τον αντικαπνιστικό αγώνα και πρωταγωνίστησε σ’ αυτόν ενώ στις ημέρες μας το υπερσύγχρονο ερευνητικό κέντρο καπνίσματος παράγει σοβαρό επιστημονικό έργο. Παράλληλα μέσω των 115 παραρτημάτων της είναι παρούσα σε όλες τις περιοχές της χώρας ενημερώνοντας τον πληθυσμό και στηρίζοντας τους καρκινοπαθείς.
Περισσότερες από 35.000 γυναίκες σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας έχουν υποβληθεί σε δωρεάν μαστογραφικό έλεγχο ( το 2014 ελέγχθηκαν περίπου 6.500 γυναίκες) την τελευταία 8ετία που εφαρμόζουμε το πρόγραμμα έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού με τους κινητούς μαστογράφους μας. Αντίστοιχα μεγάλος είναι ο αριθμός των γυναικών που έχουν υποβληθεί σε pap test και σε έλεγχο αφανούς αιμορραγίας από το παχύ έντερο ( πάντα δωρεάν).
Πρώτη η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία εφάρμοσε προγράμματα ψυχο-κοινωνικής συμβουλευτικής και στήριξης, ενώ φρόντισε να επιμορφώσει τα στελέχη του τομέα υγείας, με ιδιαίτερη έμφαση στο νοσηλευτικό προσωπικό.
Δυστυχώς η κρίση που έπληξε την χώρα μας είχε αρνητικό αντίκτυπο και στις δυνατότητες της εταιρείας να αναπτύξει ακόμα περαιτέρω τις δραστηριότητες της, ιδίως τώρα που οι ανάγκες είναι πολύ περισσότερες. Παρ’ όλα αυτά με ενθουσιασμό και αποφασιστικότητα ανανεώσαμε το πλαίσιο λειτουργίας μας, καταρτίσαμε ένα νέο στρατηγικό σχέδιο και προχωράμε ακόμα πιο αποφασισμένοι να δυναμώσουμε τις προσπάθειες μας. Στόχος μας στους κρίσιμους καιρούς να γίνει η Εταιρεία ακόμα πιο δυνατή. Σ’ αυτό καλούμε όλους τους συμπολίτες μας να συμβάλλουν. Η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία υπόσχεται την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της βοήθειας σας και πλήρη διαφάνεια και απολογισμό για τις δράσεις και ενέργειες της. Ο καρκίνος μας αφορά όλους και μαζί μπορούμε να τον νικήσουμε.
Αρθογράφος:
Ο Ευάγγελος Φιλόπουλος είναι Χειρουργός, Διευθυντής Κλινικής Μαστού Αντικαρκινικού Νοσοκομείου «Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ» και Πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας
